zaterdag 24 december 2011

Chemie of vrouwtje theelepel



Vandaag ben ik druk bezig geweest met het bedrijven van chemie. Strikt genomen is dat niet waar, ik was me er enkel van bewust. Dat maakt het anders. 
In mijn jonge jaren, toen ik als puisterige, warse puber met bijgeleverde gevoeligheid en creatieve inborst mijn dagen grotendeel sleet op de middelbare school, kregen we uiteraarrd les in chemie. Onze docente, een vrouw met weinig warms of aantrekkelijks in haar voorkomen of uitstraling gaf die lessen. Ze had altijd een zeer strakke paardestaart in haar asblonde haar, een duffe kokerrok en truitje in onbestemde kleur en platte schoenen. Haar papieren zaten in een geslachtsloze, zwarte tas. Ze verspilde geen woord. Ik had al weinig met het onderwerp en het verblijven in dezelfde ruimte met dat ´ijskonijn´ om haar aan te horen, maakte die 45 minuten tot een ware uitdaging. En niet van de soort die ik graag aanging. Mevr. A.(de naaam, o Heer, bewaar ons, kwam ik later ook nog eens tegen in onze stamboom...) stond pinnig op haar verhoging. Ze hoorde en zag alles. En ze drilde ons, als ware wij harde werkers in een laboratorium. Ik willde alleen maar keten en zieken, want ik verveelde me kapot. We deden erg veel proeven. Dan moesten we nauwlettend de boel in de smiezen houden, er verslag van doen en een conclusie trekken aan het einde daarvan. Ook vooral samenwerken. Meestal werd ik gekoppeld aan een jongmens, die het wel geweldig vond. In mijn ogen toen een soort allien, die een totaal andere taal sprak...
Mijn conclusie als we in een glazen buisje suiker verhit hadden(lees verbrand) was dat suiker bij verhitting een bruine kont werd. Mevr. A. nam daar geen genoegen mee. Ik tastte in het duister over waar ze naar toe wilde met haar test.En trok me voortaan terug als kandidaat-laborant. 
Later hoorde ik tot mijn verrassing en onthutsing, dat mensen ook chemie bedrijven, wanneer ze koken, afwassen of poetsen b.v. Het bij mekaar donderen of juist scheiden van elementen of stoffen middels een proces is chemie. Nou, daar had mevr. A. van mij mee mogen starten! Als rechtgeaarde Maagd zoek ik vaak naar het praktische nut van dingen. Bij haar lessen vond ik die nergens. Toen was de lol er al gauw af. 
Vandaag had ik me voorgenomen om het zilver te poetsen. Als kind had ik een droombeeld, dat ik ´later´ een  mooi huis zou bewonen, waar geliefde familie regelmatig zou komen logeren en natuurlijk, naast thee-drinken ook ontbijten en dineren. Leek me allemaal erg sjiek. Bij dat diner hoorde ook een mooie gedekte tafel met zilveren bestek.
De realiteit haalde me algauw in. En i.p.v. sjieke diners werden het snel warm eten met een zootje ongeregeld., die nauwelijks oog leken te hebben voor de tafel of de ambiance. Een aantal waren nog erger, meer ordinaire uitvreters, klaplopers die het wel gemakkelijk vonden om in het weekend niet zelf te hoeven koken. Exit van die types volgden natuurlijk(zgn. vrienden heb ik het hier over)
Rust op zondag. Maar dat zilverwerk bleef als een hardnekkige droom rondwaren in mijn hoofd.
Nu pas heb ik het aangeschaft, toevallig zag ik het liggen in een leuke broccantezaak. Maar...het mocht wel een opfrisbeurt hebben. Ik zag het al liggen op het tafellaken in mijn gedachten aan de kerstdis.Met het juiste servies erbij.
Lang leven het internet. Ik zocht op hoe ik de boel vakkundig en veilig kon schoonmaken. Zilverpoets deed met iets te veel denken aan koperpoets en aan dienstmeisjes uit begin vorige eeuw.
Maar bij de rubriek ´Oma weet raad´ vond ik meer van mijn gading. 
Dus installeerde ik de bak in de gootsteen. Legde er een vel aluminumfolie in. Kwak soda er op. Warm water . En vervolgens de zilveren lepels. Ze dienden contat te maken met de folie, dus daar lette ik op.
Het water begon te borrelen en te sissen. Ik liet de boel rusten. De chemie moest een kans krijgen. Na een paar minuten, mijn ongeduld en mijn nieuwsgierigheid noopten mij tot actie, nam ik een kijkje. Ik rook een aparte lucht. Het water warrelde rond, als een krater van een vulkaan die op uitbarsten zou kunnen komen.
Ik viste een lepel op. Au, nog flink warm. Hij blonk me tegemoet. Ik wreef over het heft. Niet slecht.
Sommige bestekdelen hebben meer tijd nodig. Inmiddels is de derde portie bezig. En ik? Ik geniet. 
Conclusie? Mevr. A. was niet zo goed in lesgeven. Mijn zilver heeft zich gescheiden van de zwarte prut. En lang leve de soda. Lang leve mijn restje kinderdroom! En het belangrijkste: ik ben wel degelijk goed in chemie! Ergens...een beetje. Misschien moet ik mevr. A. maar ´s te eten vragen. Want het is toch familie, zij het van verre. 


Voor de volledigheid: ik heb Na2CO3 ottwel natriumcarbonaat gebruikt, beter bekend als soda. Niet te verwarren met NaOH of natriumwaterstofcrbonaat, de dubbelkoolzuursoda of baksoda, die vooral in angelsaksische landen wordt gebruikt bij het bakken van broden en b.v. scones.
Ik was niet goed in proeven, maar wel in het onthouden van chemische afkortingen. Je hebt er geen donder aan, maar het staat wel leuk, zal ik maar zeggen, als je chemische stoffen of verbindingen vlekkeloos uit je strot kunt krijgen...

2 opmerkingen:

  1. En ja hoor, ik lig weer dubbel!
    Volgens mij hebben we hetzelfde euvel ... onbelangrijke details of info opslaan om er vervolgens een keer raar van staan te kijken als het ergens ter sprake komt en je weet gewoon dingen die je dacht niet te weten en dan kijken ze je aan en zie je ze denken: Goh, nooit gedacht dat die zo clever was;)!!!
    Godsamme dat klinkt waarschijnlijk onsamenhangend, maar jij snapt vast wel wat ik bedoel.
    Hilarisch blog weer Robert!!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ja, ik had vroeger de gewoonte om aparte mensen op te merken. Ik wilde die dan meenemen en ´op zolder zetten´...gek genoeg deed ik dat ook, maar dan figuurlijk. En nu ´stal ik ze uit´ in mijn stukjes, als ware het figuren in een kerststal. Met respect, dat wel!

    BeantwoordenVerwijderen