Noorwegen

De laatste dagen ben ik aan het genieten van een leuk boek(een van drie delen), wat speelt in Noorwegen. Af en toe overvalt me een licht heimwee naar het Scandinavische land en haar inwoners, de vriendelijke en charmante Noren en naar het heerlijke eten, de prachtige natuur en de onovertreffelijke kerstsfeer.
En dan tijdens het werk zie ik vanuit een ooghoek een flits van de hoofdstad. Een enorm kantoorgebouw, het ministerie van olie blijkt later, waar alle ramen uitgeblazen zijn, mensen die her en der rondlopen met wonden, bloed en in de war. Mensen die helpen, ravage aan auto´s, een bloedend been.
Ik ben geschokt, maar dan volgt nog meer. Ik zie de rand van een eilandje en jongen mensen die van de oever afspringen en zwemmen alsof ze aan een wedstrijd bezig zijn. Wat is er toch gaande?
Een jonge man heeft, verkleed als politie-agent, geschoten op alles wat bewoog en daarbij veel mensen geraakt. Het schijnt zelfs dat ie gezegd heeft ´Kom maar hier, dan help ik je.´ En ze vervolgens aangevallen.
85 doden onder jongeren op het eiland, hun vrienden helemaal kapot, huilend of totaal stil. 7 doden en 7 ernstig gewonden in het centrum van Oslo, tussen het glas en pui.
Ik kan het niet vatten. Hier liepen wij een paar maanden geleden, hier lag de sneeuw en zijn we voorzichtig gelopen tussen de etalages, hebben gegeten bij MacDonalds en bij Deli de Luca. We bezochten Julefred, de fabelachtige boekhandel, waar compleet in trance raaken van de prachtige boeken, de nostalgische kerstversieringen en dito kaarten, de imposante inpaktafels. Hier logeerden we in het Grand Hotel, midden tussen het Noorse Parlement, het stadhuis verderop, het Koninnklijk Theater met het beeld van Ibsen ervoor.
Hier was het licht en warm en gezellig, zelfs in de moderne straten. Hier struinden we langs de haven, waar het Oslofjord begon.
En nu complete ontreddering daar. Onbegrip, wanhoop, verdriet, pijn. Het is niet eerlijk, dit mag eigenlijk niet, dit kan eigenlijk niet.
Een eigenaardig gevoel maakt zich van me meester. Omdat ik de plek en de mensen ´ken´, hun taal heb gehoord, hun eten gegeten en gewoon gek ben op dat land, dat volk, vind ik moeilijker dan wanneer ik ze niet ken. Dat is toch raar.
Net zoals de dader, die ziet er uit als een doorsnee Noor. Lang, blond, atletisch, geen lelijke man. Maar hij zegt een rechtsextremist te zijn met christelijke achtergrond, een hekel aan de islam en de multi-culti maatschappij. Zijn groentebedrijf stelde hem in staat om kunstmest op grote schaal in te kopen en daar een soort bom van te fabriceren. Waar de wapens vandaan komen, mag Joost weten en ook het politiepak.
Hij heeft mensen met die ´vermomming´ dus ook voor de gek gehouden en zelfs gelokt, volgens de getuigen en ze daarna neergeschoten. Welk mens doet zo iets? Wat beweegt zo iemand?
Ik kom thuis en moet iets doen. Ik schrijf korte berichten naar vrienden in Noorwegen, dat ik erg geschrokken ben, dat ik nauwelijks weet wat ik moet zeggen en dat ik voortdurend aan ze denk, ook al wonen ze allemaal ver van Oslo en het eiland af. Toch moeten ook zij geraakt zijn, dat kan niet anders.
Want hier komen steeds extra nieuwsuitzendingen en de mannen die in de Tour de France rijden, hebben nu rouwbanden om. Koningin Beatrix telefoneert naar Koning Harald om haar medeleven te betuigen en ook onze premier laat zich niet onbetuigd.
Ik schrijf ook de vrienden in Nederland, die van Noorwegen en de Noren houden. Ik wil delen en mijn onmacht enigszins uiten.
Mijn enige hoop is, dat na verloop van tijd, de mensen daar weer opkrabbelen en dat ze niet verbitterd raken, door dit onbegrijpelijke drama. Want dan heeft die dader alsnog binnen kunnen komen en zich nestelen in de hoofden van onschuldigen, net zoals hij met die kogels en bom is binnengekomen bij de doden.
Vorig jaar Stockholm, toen we daar net weg waren. Nu Oslo. Soms zijn dingen te erg voor woorden....